«Οἱ τά πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι Πατέρες» όρισαν στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους να τιμάται, μαζί με πλήθος άλλων αγίων, και ο δίκαιος Ιησούς του Ναυή, ο διάδοχος του Μωυσή, που οδήγησε το λαό του Θεού στη Γη της Επαγγελίας.
Στο ιερό αυτό πρόσωπο της βιβλικής ιστορίας οι Πατέρες της Εκκλησίας είδαν τον τύπο του Χριστού.
«Ιησούς», το όνομα που του έδωσε ο Μωυσής μετά τη νίκη εναντίον των Αμαληκιτών, καθώς είδε την ανδρεία του, σημαίνει: «Ο Γιαχβέ (ο Θεός) σώζει».
Αυτός ο Γιεχοσούα Μπεν Νουν (Ναυή είναι η απόδοση του ονόματος Νουν κατά τους Ο΄), ο μόνος που συνόδευσε τον Μωυσή κατά την άνοδό του στο Σινά, ορίστηκε ο φύλακας της Σκηνής του Μαρτυρίου κατά την περιπλάνηση των Ισραηλιτών στην έρημο (Εξ. λγ΄ [33] 11). Το γεγονός αυτό καθόρισε τη ζωή του και γέμισε την καρδιά του με βαθιά πίστη στο ζώντα και παντοδύναμο Θεό.
Είναι αυτός μαζί με τον Χάλεβ οι μόνοι από τη γενιά της ερήμου που μπήκαν στη Γη της Επαγγελίας (Αρ. ιδ΄ 30, 38). Ο Ιησούς θα αναδειχθεί ο μεγάλος ηγέτης που με στρατιωτική ιδιοφυΐα θα διεξαγάγει τον ιερό αγώνα για την κατάκτηση της γης Χαναάν.
Τα συγκλονιστικά γεγονότα του ιερού αυτού πολέμου περιγράφονται στα 24 κεφάλαια του έκτου ιστορικού βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης που φέρει το όνομα του Ιησού του Ναυή και κατά το μεγαλύτερο μέρος του έχει γραφεί από αυτόν, αφορά δε διάστημα 50 χρόνων.
« Ἴσχυε καί ἀνδρίζου»
Η κινητήρια δύναμη που βρισκόταν πίσω από το ακατάβλητο θάρρος του μεγάλου στρατιωτικού ηγέτη ήταν η εντολή του Θεού, που επαναλαμβάνεται τρεις φορές στο 1ο κεφάλαιο του βιβλίου: 1) στ. 6: «Ίσχυε και ανδρίζου, διότι εσύ θα κατακτήσεις και θα διανείμεις στο λαό τη χώρα που υποσχέθηκα να δώσω στους προπάτορές σας». 2) στ. 7: «Ίσχυε και ανδρίζου και πρόσεχε να εφαρμόζεις πιστά ό,τι έχει διατάξει ο δούλος μου Μωυσής στον Νόμο. Από τις εντολές του Νόμου δεν θα παρεκκλίνεις καθόλου ούτε δεξιά ούτε αριστερά, για να έχεις σύνεση και να φέρεις σε πέρας με επιτυχία ό,τι κάνεις». 3) στ. 9 : «Και να! Σου έχω δώσει την εντολή, λάβε δύναμη και ανδρεία, μη δει- λιάσεις ποτέ ούτε να φοβηθείς, διότι εγώ ο Κύριος και Θεός σου είμαι μαζί σου σε όλες τις ενέργειές σου και όπου θα πορευθείς».
Έτσι γίνεται κατανοητό πως ο Ιησούς του Ναυή ενεργεί με απόλυτη πιστότητα στις υποσχέσεις του Θεού, με απόλυτη προσήλωση στις εντολές Του, όπως υπαγορεύονται στο Νόμο του Μωυσή, με απόλυτη πεποίθηση ότι ο αγώνας που διεξάγει είναι ιερός με ουράνιο αρχηγό τον Θεό!
Αυτή η πιστότητα του Ιησού ενεργοποιεί τις δυνάμεις της φύσης, οι οποίες συμμαχούν με τους Ισραηλίτες και συντελούνται θαυμαστά γεγονότα, όπως η διάβαση του Ιορδάνη που σταμάτησε τη ροή του, καθώς πάτησαν τα πόδια τους μέσα σ᾽ αυτόν οι ιερείς που μετέφεραν την Κιβωτό.
Ή όπως κατέρρευσαν τα τείχη της Ιεριχούς μόνο με την περιφορά της Κιβωτού, των αλαλαγμών και των σαλπίγγων: στ. 15- 21 «Την έβδομη ημέρα οι Ισραηλίτες σηκώθηκαν πολύ πρωί, την αυγή, και έκαναν τον γύρο της πόλεως, όπως και τις προ- ηγούμενες μέρες, αλλά την ημέρα αυτή γύρισαν γύρω από την Ιεριχώ επτά φορές. Και στον έβδομο γύρο, μόλις άρχισαν να σαλπίζουν οι ιερείς, ο Ιησούς είπε στους Ισραηλίτες: “Φωνάξτε δυνατά, με αλαλαγμούς, διότι ο Κύριος παρέδωσε σε σας την πόλη. Η πόλη ολόκληρη κι όλα όσα υπάρχουν μέσα σ᾽ αυτήν θα γίνουν τάμα και θυσία στον Θεό Σαβαώθ· πρέπει να καταστραφούν τελείως. Όλο το ασήμι ή το χρυσάφι ή ο χαλκός ή ο σίδηρος που θα βρεθούν στην πόλη, θα αφιερωθούν στον Κύριο· όλα αυτά θα συγκεντρωθούν και θα κατατεθούν στο θησαυροφυλάκιο του Κυρίου. Μετά οι ιερείς άρχισαν να σαλπίζουν με τις ιερές σάλπιγγες. Μόλις άκουσε ο λαός το σάλπισμα των σαλπίγγων, άρχισαν όλοι μαζί να κραυγάζουν δυνατά και να ξεσπούν σε μεγάλους αλαλαγμούς˙ κι αμέσως κατέρρευσαν μονομιάς όλα τα τείχη που περιέβαλλαν γύρω-γύρω την πόλη. Όλος ο λαός τότε άρχισε να ανεβαίνει στον λόφο που ήταν χτισμένη η πόλη, όρμησε μέσα σ᾽ αυτή και την κυρίευσε…» (Ιησ. Ν. στ΄ 15-21).
Η μάχη για την υπεράσπιση των Γαβαωνιτών εναντίον της συμμαχίας των Χαναναίων προκάλεσε το μοναδικό αίτημα που ζητήθηκε από άνθρωπο στον Θεό, να σταματήσει ο ήλιος την πορεία του προς τη δύση επί μια σχεδόν ημέρα. Και σταμάτησε ο ήλιος πάνω από τη Γαβαών και η σελήνη πάνω από την κοιλάδα Αιλών (Ιησ. Ν. ι΄ 12-14).
«Εὐθύνατε τήν καρδίαν ἡμῶν πρός τόν Κύριον».
Μετά την κατάκτηση της Γης της Επαγγελίας, ο Ιησούς του Ναυή διένειμε τη γη στις έντεκα φυλές των Ισραηλιτών. Στο τέλος της ηρωικής ζωής του υπενθύμισε στους συμπατριώτες του τις ευεργεσίες και την αξιοπιστία του Θεού και τους άφησε την πνευματική του παρακαταθήκη: να αφήσουν κάθε ένοχη ανάμιξή τους με την ειδωλολατρία και να αφιερώσουν την καρδιά τους στον μόνο αληθινό Θεό, αναδιατυπώνοντας του Παροιμιαστή το αιώνιο αίτημα της ευσεβείας: «δός μοί υἱέ, σήν καρδίαν» (Παρ. κγ΄ 26)
Ο άνθρωπος της ακατάβλητης γενναιότητας Ιησούς του Ναυή, στην πρώτη φάση του σχεδίου της θείας οικονομίας, οδηγεί το λαό του στη Γη της Επαγγελίας και φανερώνει πως ο Γιαχβέ μένει πιστός στις υποσχέσεις Του και σώζει.
Στη δεύτερη φάση του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία μας, ο Υιός του ανθρώπου Ιησούς Χριστός αποκαλύπτει στο νέο λαό της Χάριτος το βάθος της θείας αγάπης και μας ετοιμάζει για την κατάκτηση της άφθαρτης Γης της Επαγγελίας, όπου θα βρούμε την αιώνια ανάπαυση από τους κόπους μας.
Φιλοθέη Χ. Τ.
Τεύχος Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2023