(Η πρόταση Ιάπωνα Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο YALE)
Σε πρόσφατη ανάρτηση στον ιστότοπο News 24/7 στις 13/02/2023 διαβάσαμε ανατριχιαστική πρόταση του Ιάπωνα Γιουσούκε Ναρίτα, επίκουρου καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Yale των Ηπα, για την αντιμετώπιση της ιαπωνικής κοινωνίας, της πιο γερασμένης κοινωνίας στον ανεπτυγμένο κόσμο και με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος σε απόλυτο ποσό.
Ο 37χρονος καθηγητής Ναρίτα πρότεινε τη μαζική αυτοκτονία των ηλικιωμένων Ιαπώνων ακόμη και με την μέθοδο sepuku, που χρησιμοποίησαν οι ατιμασμένοι Σαμουράι τον προηγούμενο αιώνα. Όπως έγραψαν οι NY Times η είδηση με τη βοήθεια των social media έκανε εύκολα το γύρο του κόσμου. Λόγω του μεγάλου θορύβου ο καθηγητής έκανε ένα βήμα πίσω, αλλά αυτή η αναδίπλωσή του δεν έπεισε πολλούς. Βέβαια στην Ιαπωνία τέτοιου είδους συζητήσεις δεν εκπλήσσουν. Ο αρθρογράφος Μασάτο Φουχισάκι, πρόσφατα, έγραψε ότι η κοινωνική πρόνοια στους ηλικιωμένους πρέπει να διακοπεί. Πριν 10 χρόνια ο Ιάπωνας Υπουργός Οικονομικών Τάρο Άσο ισχυρίστηκε ότι οι ηλικιωμένοι πρέπει να βιαστούν να πεθάνουν. Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι πέρσι η ταινία Plan 75 είχε ως κεντρικό μοτίβο σεναρίου πωλητές να επιχειρούν να πείσουν ηλικιωμένους να συμμετάσχουν σε πρόγραμμα ευθανασίας, που χρηματοδοτούσε η κυβέρνηση. Η ανάρτηση στο News 24/7 κλείνει γράφοντας ότι ίσως οι απόψεις του καθηγητή να μην είναι και τόσο μειοψηφικές όσο νομίζουμε. Άλλωστε, από τότε που τις εξέφρασε, οι ακόλουθοί του στα social media αυξάνονται ραγδαία. Ο αριθμός τους υπερβαίνει τις 550.000 στο twitter.
Ο Ιάπωνας καθηγητής δεν είναι και ο πρώτος που πρότεινε την ευθανασία των ηλικιωμένων ανθρώπων. Σε άρθρο του περιοδικού μας (Μάιος 2010) με τίτλο «Ευθανασία. Λύση για το Ασημένιο Τσουνάμι» παρουσιάζονται και σχολιάζονται οι απόψεις του Άγγλου διηγηματογράφου Martins Amis, ο οποίος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Sunday Times τον Ιανουάριο του 2010 χαρακτήρισε τον αυξανόμενο πληθυσμό ηλικιωμένων της Αγγλίας ως το «ασημένιο τσουνάμι», που πρέπει να αντιμετωπιστεί με ευθανασία.
Σε παλαιότερες εποχές τα ηλικιωμένα άτομα αντιμετωπίζονταν με σεβασμό και αγάπη. Ήταν και αυτά κάποτε νεαρά άτομα που με την εργασία τους και την όλη βιοτή τους προσέφεραν στην κοινωνία. Η συσσωρευμένη από τη ζωή εμπειρία δημιουργούσε μια σοφία αξιοσέβαστη. Σαφώς οι απόψεις που ακούστηκαν δεν είναι πλειοψηφικές. Όμως τα τελευταία αρκετά χρόνια οι δυτικές κοινωνίες γίνονται ολοένα και περισσότερο χρησιμοθηρικές και ωφελιμιστικές, με αποτέλεσμα να «επιτρέπουν» τη δημοσιοποίηση απόψεων σαν και αυτές του Ιάπωνα καθηγητή του Yale. Οι 550.000 ακόλουθοι του καθηγητή Ναρίτα και η πρόσφατη ταινία Plan 75 κάτι λένε.
Διανύουμε τον 21ο αιώνα και η ανθρωπότητα φαίνεται να βαδίζει σε δρόμους σχιζοφρενικούς. Από τη μια μεριά η πρόοδος της Ιατρικής και της Τεχνολογίας με στόχο την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και επιτυχή αντιμετώπιση θανατηφόρων ασθενειών οδηγεί στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής, δηλ. στην αύξηση του μέσου όρου ζωής των ανθρώπων. Τεράστια κεφάλαια επενδύονται στην έρευνα για την κατανόηση του μηχανισμού της γήρανσης, με την ελπίδα σύντομα να φθάσουμε στην επιτυχή αντιστροφή της. Τα τελευταία εξ άλλου χρόνια οι ανά τον κόσμο Μετανθρωπιστές επαγγέλλονται τη βιολογική και τεχνολογική αναβάθμιση του ανθρώπου, που θα οδηγήσει όχι μόνο στην παράταση της ζωής αλλά και σ᾽ αυτήν την ουτοπία της ελπιζόμενης αθανασίας του. Από την άλλη μεριά οι απόψεις του Ιάπωνα καθηγητή για την αυτοκτονία των ηλικιωμένων ανθρώπων, με τους χιλιάδες ακολούθους στα social media και η ευθανασία, που εδώ και αρκετά χρόνια έχει νομιμοποιηθεί σε αρκετές περιοχές του πλανήτη και εξακολουθεί να επεκτείνεται και να διευρύνει τις «ενδείξεις» της και τους «αποδέκτες» της.
Το ερώτημα είναι: Ξέρει η παγκόσμια κοινωνία τι θέλει; Μάλλον όχι. Γιατί δεν μπορείς να επενδύεις χρήματα, και μάλιστα πολλά, για να επιμηκύνεις την ανθρώπινη ζωή, και ταυτόχρονα να θέλεις να απαλλαγείς από τους ανθρώπους, τη ζωή των οποίων εσύ επιμήκυνες. Δεν μπορείς να μη θέλεις παιδιά ή να θέλεις το πολύ ένα ή δυο και να μάχεσαι υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση, ενώ, όταν οι εργαζόμενοι δεν επαρκούν να συν- τηρήσουν τους συνταξιούχους, να θέλεις να εξαφανίσεις τους τελευταίους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αυτό είναι σχιζοφρένεια. Όταν από τον ορίζοντα των ανθρώπων και των κοινωνιών χαθεί ο Θεός, τα πάντα επιτρέπονται, τα πάντα μπορεί να συμβούν, ακόμη και αυτά τα σχιζοφρενικά…
Εμμανουήλ Παναγόπουλος
Αμ. Επ. Καθηγητής Χειρουργικής
τ. Συντ/στή Δ/ντή ΕΣΥ
Τεύχος Μαΐου 2023
