Ο τίτλος «Γκρι διαζύγιο» τράβηξε την προσοχή μου και άρχισα να διαβάζω την είδηση για τον νέο όρο — τη νέα πραγματικότητα:
«“Γκρι” διαζύγιο και “ασημένιος” χωρισμός είναι οι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν ζευγάρια που χώρισαν μετά από 20, 30 ακόμη και 50 χρόνια γάμου. Σε ένα γκρι διαζύγιο, το ζευγάρι είναι συνήθως άνω των 50 ετών. Ο όρος έγινε δημοφιλής τα τελευταία χρόνια, καθώς σημειώνεται αύξηση στον αριθμό των διαζυγίων αυτής της ηλικιακής ομάδας. Αρκετοί παράγοντες επηρεάζουν την απόφαση ενός μεγαλύτερου ζευγαριού να χωρίσει: το σύνδρομο της άδειας φωλιάς (όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και φεύγουν από το σπίτι), η μείωση του στίγματος γύρω από τα διαζύγια ή ακόμα και η συνειδητοποίηση ότι οι σύζυγοι δεν είναι πλέον συμβατοί. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, οι άνθρωποι συχνά επανεξετάζουν τη ζωή τους και μπορεί να θέλουν να επικεντρωθούν στην προσωπική τους ανάπτυξη. Εξάλλου, η πολυετής συνύπαρξη μπορεί να αποκαλύψει βαθιές ασυμβατότητες που τα ζευγάρια δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ξεπεράσουν. Το γκρι διαζύγιο θεωρείται απόδειξη της αλλαγής των κοινωνικών προτύπων γύρω από τον γάμο και την προσωπική ευτυχία, δείχνοντας ότι η ζωή μπορεί να επαναπροσδιοριστεί σε κάθε ηλικία…».
Το απότομο φρενάρισμα του λεωφορείου στη στάση διέκοψε την ανάγνωσή μου. Στο άνοιγμα της πόρτας εμφανίστηκε ένα καλοντυμένο ζευγάρι ηλικιωμένων, της δεκαετίας των 70. Ο κύριος, με το σκουρόχρωμο καλοσιδερωμένο κοστούμι, ανέβηκε πρώτος και άπλωσε το χέρι του να βοηθήσει τη σύζυγό του να ανεβεί το ψηλό σκαλοπάτι του λεωφορείου. Με μικρή δυσκολία ανέβηκε κι εκείνη. Φορούσε τα… «καλά της», μια μακριά πλισέ φούστα, μαύρο επίσημο πανωφόρι κι ένα ήρεμο χαμόγελο τόνιζε τις ρυτίδες στο πρόσωπό της. Κρατούσε ένα κουτί με γλυκά. Θα πηγαίνουν επίσκεψη, σκέφτηκα και θυμήθηκα τις επισκέψεις που κάναμε όταν ήμουν παιδί στους συγγενείς που γιόρταζαν. Συνέχισα να τους παρακολουθώ. Η κυρία με λεπτές κινήσεις διόρθωσε τον γιακά στο σακάκι του συζύγου. Εκείνος πήρε από τα χέρια της το κουτί με τα γλυκά, για να μπορεί εκείνη να κρατιέται καλύτερα από το κολωνάκι του λεωφορείου. Συζητούσαν χαμηλόφωνα, προσέχοντας να μη χάσουν τη στάση του προορισμού τους, η οποία δεν άργησε να φτάσει. Κατέβηκαν με την ίδια αλληλοβοήθεια και προσοχή που είχαν ανέβει…
Στα χέρια μου κρατούσα ακόμα την είδηση για τα «γκρι διαζύγια» και στη μνήμη μου την εικόνα του ηλικιωμένου ζευγαριού. Θυμήθηκα ότι, πράγματι, είχα καιρό να δω τέτοιο θέαμα: δυο ανθρώπους που πέρασαν όλη τη ζωή μαζί, καλοβαλμένους σε όλα τους –στους τρόπους, στη συμπεριφορά, στο ντύσιμο– να συνοδοιπορούν με τόση φροντίδα ο ένας για τον άλλο, ν᾽ απολαμβάνουν την ασφάλεια μιας δοκιμασμένης αγάπης, να γιορτάζουν στις χαρές των άλλων, να χαίρονται όλα εκείνα που τους ένωσαν και να πορεύονται προς το τέλος της ζωής με κοινές αναμνήσεις, με κοινούς αγώνες, με κοινή προοπτική. Κι αυτά όλα να ᾽ναι η «προσωπική τους ανάπτυξη» και η «προσωπική τους ευτυχία»! Ωραίοι άνθρωποι, σκέφτηκα. Όμορφοι μέσα στα γεράματά τους! Μήπως όμως με τα αυτόματα, τα συναινετικά, τα «γκρι» ή όποια άλλου είδους διαζύγια, αποτελούν… «είδος προς εξαφάνιση»; Μήπως η «αλλαγή των κοινωνικών προτύπων» παρουσιάζει ως αδύνατη την ισόβια αγάπη, την αδιάσπαστη ένωση, τα χρυσά δεσμά του γάμου; Και μήπως από τέτοιους ανθρώπους μπορούμε να μάθουμε τα μυστικά της ανθεκτικής συζυγίας, εκείνου του γάμου που ονομάζεται και είναι Μυστήριο;
Τεύχος Μαΐου 2025
