«Η κοκκινοσκουφίτσα γλύτωσε από τον κακό λύκο και άρχισε να σκοτώνει ξανά και ξανά τη γιαγιά της, ώστε να κληρονομεί άπειρες φορές την περιουσία της».
Δεν είναι το γκρέμισμα ενός παραμυθιού. Είναι μια ιστορία πάνω στα συντρίμμια της ακεραιότητας και της αθωότητας. Όπως ακριβώς μεγαλώνουν τα παιδιά μας.
Σήμερα, με το πάτημα ελάχιστων κουμπιών οι χρήστες του διαδικτύου παγκοσμίως επεξεργάζονται εικόνες, βίντεο και ηχητικό υλικό, ώστε να δημιουργήσουν ρεαλιστικά βίντεο ενός ανθρώπου, στα οποία το πρόσωπο ή το σώμα του έχουν τροποποιηθεί ψηφιακά, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι είναι κάποιος άλλος.
Το βασικό στοιχείο των deepfakes, όπως λέγονται τα πλαστά αυτά μέσα, είναι η μηχανική μάθηση, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους υπολογιστές να παράγουν αυτόματα βίντεο και ήχο σχετικά γρήγορα και εύκολα. Ένας αλγόριθμος μηχανικής μάθησης εκπαιδεύεται σε πλάνα ενός πραγματικού προσώπου, προκειμένου να μάθει πως φαίνεται και κινείται αυτό κάτω από διάφορες συνθήκες. Στη συνέχεια εμπλουτίζεται με πρόσθετες τεχνικές γραφικών, προκειμένου να συνδυαστεί το νέο άτομο με το αρχικό υλικό.
Ένας αλγόριθμος, δηλαδή, μπορεί να βάλει στόχο έναν από εμάς και να μιμηθεί τη συμπεριφορά και την ομιλία του, με λίγα λόγια να υποκλέψει την ταυτότητά του. Σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να εντοπίσουν οι απλοί χρήστες την πιστότητα της εικόνας και να διαχωρίσουν το ψεύτικο από το αληθινό. «Όσο πιο πολλές οι φωτογραφίες και τα βίντεο ενός ανθρώπου που υπάρχουν στο διαδίκτυο, τόσο πιο εύκολα θα εκπαιδευτεί το μοντέλο της απάτης μέσω Αι», αναφέρει ο Αλέξανδρος Βασιλαράς, επικεφαλής του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που είχε φέτος τον τίτλο «Rebuilding Trust», έχει κατατάξει την παραπληροφόρηση ως έναν από τους κορυφαίους κινδύνους για το 2024. Και τα deepfakes έχουν καταταχθεί ως μια από τις πιο ανησυχητικές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης.
Ήδη η τεχνολογία deepfake και τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιείται για παραγωγή παράνομου πορνογραφικού υλικού, με δράστες ακόμα και ανηλίκους. Στα σχολεία της χώρας μας έχουμε εκατοντάδες θύματα παιδιά, τα οποία, μετά από ψηφιακή επεξεργασία, εμφανίζονται σε βίντεο ερωτικού περιεχομένου που μετέπειτα διακινούνται ανεξέλεγκτα. «Η τεχνητή νοημοσύνη έχει λύσει τα χέρια των απατεώνων, έτσι ώστε όλοι να ξέρουν να χειρίζονται τα συστήματα πάρα πολύ απλά. Παίρνουν το πρόσωπό σου από φωτογραφίες και στη συνέχεια το προσθέτουν σ᾿ ένα ερωτικό βίντεο. Έπειτα το μοιράζονται σε διάφορες πλατφόρμες με απώτερο σκοπό την εκδίκηση, τα λίτρα ή ακόμα και γιά… πλάκα» αναφέρει στο Εuronews ο Εμμανουήλ Σφακιανάκης, ιδρυτής του CSI Institute (Διεθνές Ινστιτούτο για την Κυβερνοασφάλεια).
Η τεχνητή νοημοσύνη επιχειρεί επίσης να μετατρέψει το όνειρο της αθανασίας σε προϊόν. Εκατοντάδες άνθρωποι πλέον αφήνουν το ψηφιακό αποτύπωμα του εαυτού τους ή κάποιου δικού τους προσώπου. Έτσι, έχοντας τη φωνή και την εικόνα του ανθρώπου, δημιουργείται μια ψηφιακή περσόνα (versona), με την οποία οι συγγενείς ήδη έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν.
Μια μητέρα από την Κορέα συνάντησε σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας το «ζωντανό» είδωλο της κόρης της που είχε πεθάνει. Ο επικεφαλής προγραμματιστής είχε πάρει από τη μητέρα ὅ,τι βίντεο και φωτογραφίες είχε και κατασκεύασε ένα ψηφιακό είδωλο που μιλούσε κι έμοιαζε στο επτάχρονο κορίτσι. Η μητέρα, βάζοντας ειδικά γάντια και γυαλιά εικονικής πραγματικότητας, ξανασυνάντησε, μίλησε και αγκάλιασε την κόρη της σ᾿ ένα πάρκο που συνήθιζε να πηγαίνει μαζί της.
Μια γυναίκα στην Αμερική είχε μια τραγική εμπειρία «επικοινωνώντας» με τον δικό της νεκρό. Το σύστημα χρησιμοποίησε πληροφορίες και δημιούργησε ένα chatbot* που θα συνομιλούσε μαζί της με τον τρόπο που θύμιζε τον άνθρωπό της. Όλα πήγαιναν καλά, μέχρι που τον ρώτησε πως είναι ο Παράδεισος. Εκείνος της έγραψε πως δεν γνωρίζει, γιατί είναι στην κόλαση και στη συνέχεια της είπε πως θα ᾿ρθει να τη στοιχειώσει. Ο Τζέισον Ρόρερ, ιδρυτής της εφαρμογής, όταν ρωτήθηκε για το συγκεκριμένο περιστατικό, παραδέχτηκε ότι «κανείς –καί σίγουρα όχι εγώ– δεν καταλαβαίνουμε ακριβώς πως λειτουργεί όλο αυτό».
Εκατομμύρια επενδύσεων γίνονται σ᾿ αυτόν τον τομέα. Και όσο η εμπειρία γίνεται πιο διαδραστική, τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν είναι περισσότερα. Οι προσπάθειες για τη θέσπιση νομοθεσίας βρίσκονται σε έναν αγώνα δρόμου με την τεχνολογία, που συνεχώς την εξαπατά και την προκαλεί.
Την ώρα που η αλήθεια μοιάζει να θυσιάζεται χάριν του κέρδους, ο κόσμος βαθαίνει όλο και περισσότερο στο ψέμα. Μεγαλώνει τα παιδιά του μαθαίνοντάς τα να επεξεργάζονται όλο και πιο «έξυπνα» το ψέμα. Τόσο, ώστε να φτάνουν στο σημείο να μη διακρίνουν την αλήθεια ή, ακόμα χειρότερα, αυτή να μην έχει πια τη σημασία της.
Οι εξελίξεις μοιάζουν πλέον ανεξέλεγκτες. Και ο άνθρωπος ξεμακραίνει δημιουργώντας άπειρες δυνατότητες που μπορούν να καλύπτουν τις αναζητήσεις του με πλαστά είδωλα, πολύ μακριά όμως από την αλήθεια. Κι όταν νιώσει ότι απειλείται, προσπαθεί να ξαναχτίσει την εμπιστοσύνη, αλλά εμπιστοσύνη στο ψέμα δεν υπάρχει. Και η μόνη κληρονομιά που αφήνει στα παιδιά του είναι ένα οικοδόμημα χωρίς θεμέλιο.
Έως πότε θα δίνουμε δικαίωμα κυριαρχίας σ᾿ ένα ψέμα, την ώρα που ανίσχυρο περιμένει το τέλος του μπροστά στην Αλήθεια; Και η Αλήθεια και η οδός και η ζωή είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Αυτός είναι ο θεμέλιος λίθος.
Και έχουμε μεγάλη ανάγκη από θεμέλια αυτή την εποχή.
γραίγος
Τεύχος Ιουνίου-Ιουλίου 2024
Πηγές:
- https://www.kathimerini.gr/society/562747378/o-adelfos-moy-den-to-pisteye-oti-den-eimai-ego-epikindynes-apates-me-deepfake-kai-stin-ellada/
- https://www.kathimerini.gr/society/562864621/agorazoyn-meta-thanaton-zoi-me-ai/
- https://developgreece.com/chatbots-oi-efarmoges-tou-mellontos/
- Τα chatbots είναι λογισμικά που εκτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες, μιμούμενα όσο το δυνατόν καλύτερα τον ανθρώπινο γραπτό και προφορικό λόγο.
