Οκτώβριος…
Στέκουν οι μήνες σιωπηλοί στο κατώφλι της συνείδησης και περιμένουν ν᾿ αφουγκραστούμε τον ρυθμό τους. Οκτώβριος, η καρδιά του φθινοπώρου, ένας μήνας βαθιά μεταβατικός. Από το εκτυφλωτικό φως του καλοκαιριού στο λιγοστό του χειμώνα, από τη σιωπή στην ευθύνη, από το πρόσκαιρο στο διαρκές παρόν.
Στη φύση τα χρώματα γίνονται πιο γήινα, τα φύλλα πέφτουν αθόρυβα, η βροχή χτυπά ήρεμα και ρυθμικά τα κλειστά παράθυρα, η γη ησυχάζει και ετοιμάζεται· τίποτε δεν προσφέρεται για εξωστρέφεια. Και είναι ώρα κι εμείς να ησυχάσουμε, να εγκαταλείψουμε τους θορύβους του θέρους, να περάσουμε από την επιφάνεια στο βάθος, να βρει ο νους απάγκιο στην καρδιά και ν᾿ αφήσουμε σιωπηλά τον αγρό της ψυχής μας να ετοιμαστεί για νέα σπορά, για πλουσιότερη καρποφορία.
Και τότε, μέσα σ᾿ αυτή τη σιωπή του τόπου θ᾿ ακούγεται πιο ηχηρή η φωνή της συλλογικής μνήμης. Όταν τα ξημερώματα εκείνης της 28ης του μηνός Οκτωβρίου ηχούσαν οι σειρήνες, ο ελληνικός λαός περνούσε από την ασφάλεια της συνθηκολόγησης στην ιστορική ευθύνη, από τον φόβο στην απόφαση, από τις πολιτικές αντιπαλότητες στην εθνική ομοψυχία. Το ιστορικό του «ΟΧΙ» γράφηκε με κόστος και δεν ανήκει μόνο στους ήρωες του χθες. Απαιτεί και τη δική μας διαρκή εγρήγορση σε κάθε μορφή υποταγής, σε κάθε εύκολη σιωπή. Απαιτεί τη δική μας μετάβαση από τη βολή στην ευθύνη.
Φέρνει όμως ο Οκτώβριος και άλλους σταθμούς στις μέρες του, μνήμες που καθαγιάζουν. Είναι η μνήμη του αγίου Διονυσίου του Αθηναίου, που αρεοπαγίτης ων πίστευσε πρώτος απ᾿ τους Αθηναίους στο κήρυγμα του Σταυρού. Η μνήμη του αγίου Ιακώβου του νομιζομένου αδελφού του Κυρίου, που τόσα χρόνια συνέτρωγε μαζί Του στο ίδιο τραπέζι. Του αγίου Λουκά του Ευαγγελιστού, που εικονογράφησε τη Θεοτόκο εν ζωή, του αγίου Λογγίνου του εκατοντάρχου, που αναβόησε με την καθαρή καρδιά του στα ριζά του Σταυρού «αληθώς Θεού υιός ήν ούτος». Η μνήμη του αγίου Δημητρίου, του Ρωμαίου διοικητή που έδωσε την πλευρά του να λογχισθεί για την αγάπη του Χριστού, και τόσες άλλες μνήμες… Μνήμες εκείνων που ζώντας το πρόσκαιρο, εθεώντο το αιώνιο, μνήμες που δεν πέρασαν ποτέ στο χθες, αλλά στο διαρκές παρόν.
Τελικά ο Οκτώβριος είναι ωραίος μήνας. Μας καλεί να μεταβούμε στην καρδιά μας κι εκεί να βρούμε τη συλλογική μας μνήμη, εκεί να βρούμε τον Θεό. Εκεί που το εγκόσμιο φως λιγοστεύει, εκεί κάτι αρχίζει να βαθαίνει…
Τεύχος Οκτωβρίου 2025
