Συμπληρώνονται φέτος πέντε χρόνια από την υπογραφή της λεγόμενης «Συμφωνίας των Πρεσπών». Μιας συμφωνίας η οποία συνομολογήθηκε στις 12.6.2018 ανάμεσα στην Ελληνική Δημοκρατία και τη μέχρι τότε πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, και τέσσερα χρόνια από την 12/2/2019,ημέρα που τέθηκε σε ισχύ.
Μια συμφωνία με πολλά πρωτοφανή και παράξενα χαρακτηριστικά: Τη συμφωνία δεν την ήθελε ούτε ο ελληνικός ούτε ο σκοπιανός λαός για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Η συμφωνία επιβλήθηκε από τις μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ και Γερμανία, προς εξυπηρέτηση δικών τους συμφερόντων. Οι ίδιες δυνάμεις προσπαθούν να διατηρήσουν στη ζωή αυτή τη συμφωνία1. Τελευταία αποκαλυπτική ένδειξη (ωμός εκβιασμός χαρακτηρίστηκε από ελληνική εφημερίδα) το διάταγμα που υπέγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζό Μπάιντεν στις 8.6.2021σύμφωνα με το οποίο θα επιβάλλονται κυρώσεις σε όποιον αμφισβητήσει τη συμφωνία των Πρεσπών2.
Υπογράφηκε η συμφωνία των Πρεσπών, στην οποία προβλεπόταν η διενέργεια δημοψηφίσματος στα Σκόπια, όχι όμως στην Ελλάδα. Την περίοδο εκείνη οι δημοσκοπήσεις στη χώρα μας έδιναν ποσοστό τουλάχιστον 70% κατά της συμφωνίας. Στα Σκόπια το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2018 με συμμετοχή μικρότερη από το 37%, τη στιγμή που το Σύνταγμά τους καθόριζε όριο 50% για να είναι έγκυρο1.
Τελικά 3,5 χρόνια μετά, όλοι οι πρωταγωνιστές της συμφωνίας σε Ελλάδα και Σκόπια βρέθηκαν εκτός κυβερνήσεων, στην Ελλάδα μάλιστα πολύ νωρίτερα.
Η συμφωνία δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τον ελληνικό λαό μέχρι σήμερα. Όλες οι δημοσκοπήσεις στα πέντε αυτά χρόνια που συμπληρώθηκαν από την υπογραφή της αποδεικνύουν ότι η πλειονότητα του λαού στην Ελλάδα διαφωνεί με αυτήν.
Οι κάτοικοι και οι αρχές της γειτονικής χώρας παραβιάζουν συστηματικά την υπογραφείσα συμφωνία. Ναι μεν μετονόμασαν τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο και το αεροδρόμιο των Σκοπίων, όμως μια βόλτα στο κέντρο των Σκοπίων επιβεβαιώνει τη συνέχιση της προσπάθειας οικειοποίησης της μακεδονικής ταυτότητας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Στη μέση της τεράστιας κεντρικής πλατείας «Μακεδονία» βρίσκεται το μνημειώδες έφιππο άγαλμα του Μεγ. Αλεξάνδρου,ύψους 30 μέτρων. Στη «γέφυρα των πολιτισμών» υπάρχουν 28 γλυπτά βασιλέων της αρχαίας Μακεδονίας. Μεταξύ αυτών ο Κάρανος, μυθικός γενάρχης του βασιλικού οίκου της Μακεδονίας, ο Περδίκας Α΄, ιδρυτής κατά τον Ηρόδοτο της Μακεδονίας, ο Αλέξανδρος Α΄, ο Αρχέλαος Α΄, ο Αμύντας Γ΄, ο Φίλιππος Ε΄ και άλλοι.
Η Ελλάδα δεν απαίτησε στη συμφωνία να γκρεμιστούν αυτά τα μνημεία, αλλά να υπάρχει μια πλάκα με μια επιγραφή στα αγγλικά και στην τοπική γλώσσα που να αναφέρει ρητά ότι:
«Αυτός είναι ο …(τάδε) και αποτελεί κληρονομιά της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού».
Οι επιγραφές αυτές τοποθετήθηκαν, αλλά έχουν βαφεί με μπογιά κόκκινη ή μαύρη και παραμένουν έτσι, ώστε να είναι μερικώς ή ολικώς μη αναγνώσιμες3.
Δεν θα επιμείνουμε στο μέγα πλήθος όλων των παραβιάσεων της συνθήκης των Πρεσπών από τη γειτονική μας χώρα (σε 220 τις ανεβάζουν διάφορα δημοσιεύματα). Θα αρκεστούμε μόνο στις παραβιάσεις τις οποίες περιλαμβάνει σε άρθρο της η κ. Βασιλική Θάνου, πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου, πρώην πρωθυπουργός αλλά και άμισθη προϊσταμένη του Νομικού Γραφείου της Γενικής Γραμματείας του Πρωθυπουργού επί της θητείας του οποίου υπεγράφη η συμφωνία των Πρεσπών. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις13/12/2022, για να χαρακτηρίσει ως νομικά και ουσιαστικά εσφαλμένη την απόφαση Δικαστηρίου της Φλώρινας για ίδρυση του σωματείου «Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Ελλάδα». Γράφει μεταξύ άλλων:
«…πέραν της αναγραφής της ονομασίας“ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” στις φανέλες των παικτών της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου (η οποία σαφώς είναι εθνικός φορέας) στους αγώνες“EURO 2020”, τον Απρίλιο του 2022 ο δήμαρχος και το δημοτικό Συμβούλιο της πόλης Λόζοβο, εψήφισαν ως έμβλημα και ως σημαία του δήμου τον ήλιο της Βεργίνας(ρητώς απαγορεύεται από το άρθρο 8 παράγραφος 3 της Συμφωνίας).
Επίσης η Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών της γειτονικής χώρας επιμένει να χρησιμοποιεί τον όρο “Μακεδονία” στον τίτλο της (σ.σ. “Μακεδονική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών-MANU”).
Δεν έχει ενεργοποιηθεί η προβλεπόμενη στη Συνθήκη Διεπιστημονική Επιτροπή για την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων και χαρτών, οπότε σε όλα τα σχολεία της γειτονικής χώρας εξακολουθούν να διδάσκονται όλα τα “αλυτρωτικά” στοιχεία τα οποία περιέχονται στα βιβλία τους…».
Τέλος, η «σαφήνεια» της εν λόγω Συμφωνίας επέτρεψε να συμβούν και τα εξής δυσερμήνευτα. Σε ρηματική διακοίνωση που εξέδωσε τον Ιανουάριο του 2019 το Υπουργείο Εξωτερικών των Σκοπίων προς το αντίστοιχο δικό μας διευκρινίζει4:
«Ο όρος nationality του δεύτερου μέρους, δηλαδή των Σκοπίων που ορίζεται στο άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο β της συμφωνίας ως μακεδονική/ πολίτης της δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας αναφέρεται αποκλειστικά στην ιθαγένεια (citizenship) και δεν καθορίζει ή δεν προκαθορίζει την εθνοτική καταγωγή-εθνότητα (ethnic affiliation/ethnicity)». (Στο κείμενο αυτό σημειώνονται οι αγγλικές λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν στο πρωτότυπο κείμενο της διακοίνωσης).
Τον Φεβρουάριο του 2019 τα Σκόπια απέστειλαν ρηματική διακοίνωση προς τον ΟΗΕ στην οποία μεταξύ άλλων περιέχεται αριθμός ερωταπαντήσεων. Μεταξύ αυτών5:
«Ερώτηση: …Οπότε τώρα οι πολίτες σας είναι βορειο-Μακεδόνες; Απάντηση: Όχι, είναι φυσικά Μακεδόνες πολίτες και πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά σε κάθε άλλη περίπτωση είναι απολύτως σωστά να περιγράφονται οι εθνικά Μακεδόνες απλά ως Μακεδόνες χωρίς το επίθετο βόρεια και στην πραγματικότητα να μη χρησιμοποιείτε τον όρο βορειο-Μακεδόνες τελείως, αλλά θα φτάσουμε σε αυτό. Στο αγγλικό κείμενο περιέχεται η φράση «ethnic macedonians» δηλαδή εθνικά Μακεδόνες».
Ώστε ο όρος «Μακεδόνας» στο κείμενο προς την Ελλάδα δεν καθορίζει εθνοτική καταγωγή για τους Σκοπιανούς. Στο κείμενο προς τον ΟΗΕ κατέληξε να σημαίνει τον εθνικά Μακεδόνα.
Η ίδια «σαφήνεια» της Συμφωνίας αναδεικνύεται και από δημοσιεύματα δύο ακαδημαϊκών δασκάλων, του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου και του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου.
Ο πρώτος στις 8.11.2021 δηλώνει ότι «η συμφωνία των Πρεσπών δεν αφήνει περιθώρια στη Βόρεια Μακεδονία να υποστηρίξει έστω και καθ᾽ υποφοράν την ύπαρξη δήθεν μακεδονικής εθνότητας».
Ο δεύτερος στις 14.11.2021 θεωρεί ότι «με την συμφωνία των Πρεσπών αναγνωρίστηκε για τους Σκοπιανούς η μακεδονική εθνικότητα».
Στο ίδιο πλαίσιο της «σαφήνειας» πρέπει να ενταχθεί και το γεγονός ότι το μεν Δικαστήριο της Φλώρινας ερμηνεύοντας τους όρους της συνθήκης των Πρεσπών έδωσε έγκριση στην ίδρυση του «Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας» στην Ελλάδα, η δε πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Βασιλική Θάνου δηλώνει απερίφραστα ότι η απόφαση αυτού του δικαστηρίου δεν συμβιβάζεται με την υπογραφείσα συμφωνία.
Ο χρόνος θα δείξει με μεγαλύτερη διαύγεια ποιοι και γιατί επεδίωξαν και ποιοι και πόσο επωφελήθηκαν ή ζημιώθηκαν από την υπογραφή αυτής της Συμφωνίας.
1. Ι. Αμπατζόγλου, Ποιοι επέβαλαν τη Συμφωνία των Πρεσπών; www.proinos-typos.gr
28.3.2022
2. www.dimokratia.gr 12.6.21
3. Ένας βανδαλισμός διαρκείας, «Κυρ. Δημοκρατία» 11.12.2022.
4. www.iefimerida.gr
5. www.cnn.gr
τ.
Τεύχος Ιουνίου-Ιουλίου 2023
